Taal

Taal is bij uitstek een centraal thema binnen cultuur. Cultuur wordt besproken, beschreven en komt tot uitdrukking door taal. Taal legt een verbinding tussen generaties en draagt collectieve waarden in de vorm van verhalen over van het verleden naar het heden en de toekomst.

www.Friezen-om-Utens.net staat open voor projecten die het bestaan en doorontwikkeling van de Friese taal in de breedste zin van het woord kunnen ondersteunen.

Links Taal

Schrijfplankje, met dank aan Fries Museum, Leeuwarden; Collectie Het Koninklijk Fries Genootschap

Oudste gevonden tekst in Friesland van het jaar 29 na Christus.

Skriuwplankje fan Tolsum – 23 februari 29. Met dank aan Fries Museum, Leeuwarden; Collectie Het Koninklijk Fries Genootschap.

Cultureel Erfgoed

Cultureel Erfgoed laat ons zien waar we vandaan komen. We maken onderdeel uit van een traditie. Deze traditie is dynamisch. Door de eeuwen heen zijn technieken verbeterd en verfijnd. Cultureel Erfgoed legt eveneens een verbinding tussen generaties en vertelt in eigen taal over geschiedenis en toekomst.

Friezen-om-Utens wil projecten ondersteunen waarmee kerken, boerderijen, industrieel erfgoed en andere monumenten kunnen worden gerenoveerd en onderhouden. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar het beschikbaar maken van cultureel erfgoed voor hedendaags gebruik. Bijvoorbeeld door het organiseren van exposities en ambachtelijke dagen.

Verduurzaming van de gebouwen speelt hierbij een belangrijke rol. Friezen-om-Utens wil dit doen door de integratie van energiebesparende en –opwekkende technologieën.

Speciale aandacht gaat uit naar het in stand houden van collecties (muziek, boeken, schilderijen). Tot de categorie Cultureel Erfgoed wordt ook het landschap gerekend.

Links Cultureel Erfgoed

Stichting Alde Fryske Tsjerken
Het Friese jacht
Friese tjottervloot
Fries scheepvaartmuseum
Werf de hoop
Fries museum
Museum Martena
Hannema Huis

Literatuur

Het geschreven, gedichte, uitgesproken of bezongen woord heeft al velen geraakt en aangezet. Het taalgebied is klein, maar de reikwijdte groot.

Friezen-om-Utens wil projecten ondersteunen die schrijvers in staat stellen om bijzondere projecten te realiseren, maar ook die schrijvers samen met hun uitgevers de ruimte geven om nieuwe lezersgroepen aan te trekken. Het netwerk staat (vanzelfsprekend) open voor projecten ter bevordering van de Friese literatuur in het algemeen.

Friese schrijvers

Tsead Bruinja Albertina Soepboer
Abe de Vries Cornelis van der Wal
Gjalt de Groot Jaap Krol
Arjan Hut Dan Jaarsma
Djurre de Haan Douwe Zeinstra
Eelke Lok Elmar Kuiper
Eric Hoekstra Ferdinand de Jong
Hylke Speerstra J.J. Kalma
Jaap Veenstra Jacob van der Sluis
Jan de Vries Jan Tabak
Rienk Landman Sjoerd Spanninga
Ytje Hoekstra Yva Holwerda

Links Literatuur

Gysbert Japiks is de bekendste Friese renaissanceschrijver, geboren in 1603 te Bolsward.

Theater

Theater is waarschijnlijk de meest beoefende cultuuruiting in Friesland. Bijna ieder dorp heeft zijn eigen toneelvereniging. Er zijn talloze openluchtspelen en lokale – of provinciale initiatieven op het gebied van theater. Traditioneel naast vernieuwend. Binnen of buiten. In doorsnee dorpshuizen, op straat, in het café of op adembenemende plekken in het landschap. Friesland en theater lijken al heel lang bij elkaar te horen

Friezen-om-Utens biedt u de mogelijkheid om vernieuwende en inspirerende projecten in te dienen. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar projecten waarmee:

  • theatertalent (scenarioschrijvers, producenten, regisseurs, acteurs, actrices, maar ook technici) verder kan worden ontwikkeld;
  • de organisatie van theaterinstellingen verder professionaliseerd;
  • het onderwijs op scholen wordt bevorderd;
  • de samenwerking tussen theaterinstellingen binnen en buiten de Provincie wordt geïntensiveerd

Friese acteurs, regisseurs en gezelschappen 

Friese producenten:

  • Tryater
  • BUOG
  • Pieter Stellingwerf
  • Pier 21
  • J & M teaterwurk
  • Freark Smink
  • Klaasje Postma
  • Achmea Culpa
  • Tet Rozendaal
  • Iris Timmer
  • Meeuw
  • Jeugdtheaterschool
  • Theatertonielkatalogus.treasor.nl

Links Theater

Muziek

Friesland heeft van oudsher een bloeiende muziekcultuur. Wie aan muzikaal Friesland denkt, denkt aan koren en korpsen en de talrijke popgroepen en nieuwe grensverleggende initiatieven op dit gebied. Op de scholen gebeurt ook veel.

Door de verbondenheid met landschap en cultureel erfgoed worden concerten op bijzondere locaties in onze provincie georganiseerd die ook veel bezoekers van buiten Friesland aantrekken.

Muziek is niet weg te denken uit onze leefomgeving; iedere inwoner heeft direct of indirect met muziekcultuur te maken. Deze cultuur legt binnen Friesland een belangrijke verbinding tussen allerlei maatschappelijke stromingen.

Friezen-om-Utens wil het belang van muziek voor en in Friesland benadrukken en staat open voor projecten die de bestaande cultuur verder verdiepen en inwoners in de gelegenheid stellen om zich als beoefenaar of als luisteraar (verder) te ontwikkelen.

Friese componisten en musici 

Links Muziek

Het bekende zomerconcert van Landgoed Lauswolt te Beetsterzwaag.

Beeldende Kunst en Ontwerp

Beeldende Kunst nodigt uit tot kijken, verwonderen en anders zien. Of ze nu stelling neemt of inzet op pure schoonheid, ze appelleert bijna altijd aan onze bereidheid het andere, ongekende te zien en te aanvaarden.

Creativiteit zet daarom aan tot creatief denken en stimuleert de geest en om horizonnen te verbreden.

In Friesland zijn veel kunstenaars actief, die zich ieder op hun eigen wijze betrokkenheid voelen met hun provincie en de karakteristieken ervan proberen te vangen in schilderijen, foto’s, film, plastiek of anderszins. Daarnaast zijn er ook op gebied van Ontwerp grensverleggende initiatieven.

Friezen-om-Utens wil het belang van Beeldende Kunst en Ontwerp voor en in Friesland benadrukken. Bovendien wil de stichting verbanden leggen tussen de productie/maker in de Provincie en Friezen wereldwijd. Friezen-om-Utens staat daardoor open voor het mogelijk maken van individuele commissies voor nieuw werk. Het wil bijdragen aan het aankopen van werk door musea en/of verzamelaars en het stimuleren van de samenwerking tussen kunstenaars en ontwerpers. Ook wil de stichting meedenken over nieuwe organisatievormen, marketingconcepten en verdienmodellen voor individuele kunstenaars en ontwerpers.

Friese kunstenaars – Schilderkunst

Friese kunstenaars – Fotografie 

Friese kunstenaars – Ontwerp 

Friese kunstenaars – Beeldhouwen

Links Beeldende Kunst en Ontwerp

Grey no 15 van Willem van Althuis. Met dank aan de Willem van Althuis Stichting.

Verduurzaming

De transitie naar een duurzame samenleving is een overgang naar een ander stelsel. De transitie komt op gang door kleine stappen. De welvaart kan op peil blijven door:

  • slimme vervangingsinvesteringen in energiebesparende technologieën;
  • decentrale energieopwekking;
  • het vergroten van de bio-diversiteit in stad en op land;
  • het hergebruik van gebouwen, materiaal, onderdelen en grondstoffen;
  • het ondersteunen van een circulaire economie;
  • het vergroten van het bewustzijn en de populariteit van energietechnologie op scholen;
  • het vergroten van het bewustzijn van het belang van bio-diversiteit voor onze voedselvoorziening.

Verduurzaming is één van de meest concrete voorbeelden van het belang om te investeren in de kwaliteit van uw eigen en lokale omgeving.